Phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và dự phòng Đột quỵ não!

 TDHSC – Nhân một trường hợp bệnh nhân nam 60 tuổi, có tiền sử béo bụng, tăng huyết áp và hay uống rượu, xuất hiện các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, và đi không vững sau khi uống rượu. Bệnh nhân đã trì hoãn việc đi khám vì tưởng rằng các triệu chứng này chỉ là hậu quả của việc uống rượu. Tuy nhiên, khi tình trạng kéo dài và không cải thiện, bệnh nhân được các thành viên trong gia đình quyết liệt đưa đi khám và kịp thời được phát hiện có dấu hiệu của đột quỵ não (*). Đây là một tình huống đột quị não cần được nhấn mạnh và thông tin cho mọi người để sớm phát hiện, chẩn đoán và dự phòng Đột quỵ não một cách hiệu quả.

Đột quỵ não, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Để giảm thiểu tác động của căn bệnh nguy hiểm này, việc chẩn đoán sớm và điều trị dự phòng đột quỵ là rất quan trọng.

1. Chẩn Đoán Đột Quỵ Não

Chẩn đoán đột quỵ não thường bắt đầu với việc nhận biết các triệu chứng sớm của bệnh. Các dấu hiệu điển hình của đột quỵ bao gồm:

• Yếu liệt đột ngột: Một bên cơ thể yếu hoặc liệt đột ngột, đặc biệt ở mặt, cánh tay hoặc chân.
• Khó nói hoặc hiểu lời nói: Bệnh nhân có thể bị khó khăn trong việc nói hoặc hiểu lời người khác.
• Mất thị lực: Đột ngột mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
• Chóng mặt hoặc mất cân bằng: Cảm giác chóng mặt hoặc mất thăng bằng, khó di chuyển.
• Đau đầu dữ dội: Đột ngột đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

Nhanh chóng nhận biết các dấu hiệu đột quị não (FAST là một từ viết tắt của các chữ cái đầu tiếng Anh mô tả vắt tắt các triệu chứng của đột quỵ)

Khi các triệu chứng này xuất hiện, việc chẩn đoán nhanh chóng là rất quan trọng. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Phương pháp này giúp xác định xem đột quỵ có liên quan đến xuất huyết não hay không, từ đó đưa ra quyết định điều trị phù hợp.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Giúp phát hiện các vùng tổn thương ở não, đặc biệt là các tổn thương nhỏ hoặc ở các vị trí khó nhìn thấy trên CT scan.
• Chụp mạch não (MRA hoặc CTA): Được sử dụng để xem xét tình trạng mạch máu não và phát hiện các tắc nghẽn hoặc dị dạng mạch máu.

2. Điều Trị Đột Quỵ Não

Thời gian chính là não, thời gian vàng để các can thiệp kịp thời là trong vòng 4 giờ đầu. Do đó, cần hoả tốc phát hiện đột quỵ càng sớm càng tốt. Điều trị đột quỵ não phụ thuộc vào loại đột quỵ (thiếu máu hoặc xuất huyết) và thời gian từ khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện.

Cần sớm phân biệt 2 thể của đột quỵ là: xuất huyết não và tắc mạch não (nhồi máu não)

• Đột quỵ do thiếu máu cục bộ:
  • Điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết (tPA): Nếu bệnh nhân đến bệnh viện trong vòng 3-4,5 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng, thuốc tPA có thể được sử dụng để làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu.
  • Can thiệp nội mạch: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện can thiệp nội mạch để lấy bỏ cục máu đông trực tiếp từ mạch máu não.
  • Sử dụng thuốc chống đông máu: Các loại thuốc như aspirin hoặc heparin có thể được sử dụng để ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông mới.

• Đột quỵ do xuất huyết não:
  • Điều trị kiểm soát huyết áp: Việc kiểm soát huyết áp cao là rất quan trọng trong việc giảm nguy cơ chảy máu thêm.
  • Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ cục máu tụ hoặc sửa chữa các mạch máu bị tổn thương.

3. Dự Phòng Đột Quỵ Não

Bệnh đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ có thể được chia thành hai nhóm chính: các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi (modifiable risk factors) và các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi (non-modifiable risk factors). Phòng ngừa đột quỵ là yếu tố then chốt để giảm nguy cơ mắc bệnh và tái phát. Các biện pháp dự phòng bao gồm nhiều biện pháp, trong đó chú trọng vào kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được như:

• Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ lớn nhất cho đột quỵ. Việc kiểm soát huyết áp thông qua chế độ ăn uống, tập thể dục, và thuốc (nếu cần) là rất quan trọng.
• Kiểm soát cholesterol: Giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL) giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, nguyên nhân dẫn đến tắc nghẽn mạch máu.
• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Quản lý đường huyết ổn định thông qua chế độ ăn uống, thuốc và theo dõi thường xuyên giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
• Béo phì và vòng bụng: Béo phì, đặc biệt là mỡ tập trung ở vùng bụng, là một yếu tố nguy cơ cao cho đột quỵ. Vòng bụng lớn có liên quan mật thiết đến các bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn lipid máu, tất cả đều làm tăng nguy cơ đột quỵ. Giảm cân thông qua chế độ ăn hợp lý và tập thể dục đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ này.
• Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: Thuốc lá và rượu bia đều làm tăng nguy cơ đột quỵ, do đó, từ bỏ những thói quen này là rất quan trọng.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ đột quỵ.
• Ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn giàu trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, và ít muối giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp và đột quỵ.
• Kiểm soát stress, hạn chế hoặc không dùng thuốc tránh thai. 
• Khám sức khoẻ chủ động kiểm tra: Đây là chế độ rất cần thiết để đánh giá nguy cơ, đưa ra phương án để cuộc sống của bạn Khoẻ Vui Hạnh phúc hơn (Liên hệ với các Trung tâm Y khoa, Bệnh viện hoặc Phòng khám Thuận Đức)

Bên cạnh đó bạn cũng cần biết các yếu tố nguy cơ khác để có phương cách ứng phó.

• Tuổi tác: Nguy cơ đột quỵ tăng lên theo tuổi, đặc biệt là sau 55 tuổi.
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ đột quỵ cao hơn nữ giới, tuy nhiên, phụ nữ có xu hướng bị đột quỵ nặng hơn.
• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ, nguy cơ của bạn cũng sẽ cao hơn.
• Chủng tộc: Người gốc Phi và người gốc Á có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với người da trắng.
• Tiền sử đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA): Người từng bị đột quỵ hoặc TIA có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn trong tương lai.

4. Ăn Uống Dự Phòng Đột Quỵ

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc dự phòng đột quỵ. Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, cholesterol cao, và béo phì.

• Ăn nhiều trái cây và rau xanh: Trái cây và rau xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa, chất xơ, và các vitamin cần thiết như vitamin C và K, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ.
• Chọn ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, và lúa mì nguyên cám giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm cholesterol.
• Giảm muối: Hạn chế lượng muối trong chế độ ăn có thể giúp kiểm soát huyết áp, từ đó giảm nguy cơ đột quỵ.
• Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo trans: Các loại chất béo này có thể làm tăng mức cholesterol xấu (LDL), dẫn đến tắc nghẽn động mạch. Nên thay thế bằng chất béo không bão hòa như dầu ô liu, dầu cá, và dầu hạt.
• Ăn cá thường xuyên: Cá giàu omega-3 như cá hồi, cá thu, và cá trích giúp bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.
• Giảm đường và carbohydrate tinh chế: Hạn chế tiêu thụ đường và carbohydrate tinh chế như bánh ngọt, kẹo, và nước ngọt có thể giúp kiểm soát cân nặng và ngăn ngừa tiểu đường, một yếu tố nguy cơ của đột quỵ.

5. Kinh Nghiệm và Khuyến Cáo Từ Bác Sĩ Phòng Khám Thuận Đức

Tại Phòng khám Thuận Đức (Thuan Duc Health Science Center), các bác sĩ với nhiều năm kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị đột quỵ luôn khuyến cáo bệnh nhân tuân thủ các biện pháp dự phòng nghiêm ngặt để giảm nguy cơ đột quỵ. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp với việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.

Các khuyến cáo từ bác sĩ tại Phòng khám Thuận Đức bao gồm:

• Kiểm tra huyết áp và đường huyết định kỳ: Điều này giúp kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ liên quan đến đột quỵ, như huyết áp cao và tiểu đường.
• Thăm khám và xét nghiệm mỡ máu: Giúp đánh giá nguy cơ xơ vữa động mạch và đưa ra các biện pháp can thiệp sớm.
• Thực hiện các xét nghiệm chức năng tim mạch: Nhằm phát hiện sớm các vấn đề về tim mạch, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ.
• Siêu âm tim và mạch máu: Siêu âm tim giúp đánh giá chức năng bơm máu của tim, phát hiện các vấn đề về van tim hoặc các dị tật tim mạch. Siêu âm mạch máu, đặc biệt là động mạch cảnh, giúp phát hiện các mảng xơ vữa hoặc tắc nghẽn trong mạch máu, từ đó đưa ra các phương án dự phòng và điều trị phù hợp.
• Tư vấn dinh dưỡng và chế độ ăn uống: Bác sĩ sẽ đưa ra các khuyến nghị cụ thể về chế độ ăn uống dựa trên tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân, nhằm giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến đột quỵ.
• Và các khám, xét chuyên sâu khác. 

Khám dự phòng đột quỵ não sớm với Phòng khám Thuận Đức

Tại Phòng khám Thuận Đức, các bệnh nhân được tiếp cận với hệ thống thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, đảm bảo quá trình thăm khám và chẩn đoán diễn ra chính xác. Bên cạnh đó, các bác sĩ luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bệnh nhân trong việc áp dụng các biện pháp dự phòng.

Ca lâm sàng ở phần trên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ. Dù triệu chứng có vẻ nhẹ hoặc không đặc hiệu, như hoa mắt hay chóng mặt, cũng cần phải được đánh giá cẩn thận, đặc biệt ở những bệnh nhân có nguy cơ cao. Việc trì hoãn khám bệnh có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp này, phát hiện sớm đã giúp ngăn chặn các biến chứng nặng nề của đột quỵ, và hy vọng về những điều tốt đẹp hơn cho bệnh nhân.

(*)Ghi chú: Để thuyết phục bệnh nhân sau uống rượu đi khám là một vấn đề tế nhị và khéo léo, trong trường này, người con gái của bệnh nhân đã khéo léo dùng biện pháp “nói dối để tốt đẹp” (cụ thể là nói bệnh nhân có con số huyết áp rất cao đến ngưỡng nguy hiểm để làm bằng chứng thuyết phục bệnh nhân đi khám bệnh kịp thời, mặc dù là nói dối nhưng lời nói dối này lại mang đến những điều tốt đẹp hơn, bệnh nhân được khám, phát hiện ra bệnh để kịp thời chữa trị, mang lại Khoẻ Vui Hạnh phúc hơn cho tất cả). 

PHÒNG KHÁM THUẬN ĐỨC

THUAN DUC HEALTH SCIENCE CENTER

Lương Y Nguyễn Thị Thanh

Khoẻ Vui Hạnh phúc hơn cho mọi người!

Trụ sở chính: Lý Văn, Phú Điền, Nam Sách, Hải Dương

Cơ sở 2: Khu đô thị Âu Việt, Phía Tây cầu Phú Lương, TP. Hải Dương

Cơ sở 3: Số 28 BT2, Khu đô thị Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội (VPĐD)

Điện thoại: 0912528800; 0912808800

Hotline: 0906008806

Website: www.phongkhamthuanduc.vn

(Quý vị truy cập vào website để đặt lịch khám hẹn trước)